بسیاری از متقاضیان وقتی میشنوند که آوسبیلدونگ یک روش “رایگان” است، تصور میکنند که بدون هیچ سرمایهی اولیهای میتوانند چمدانها را بسته و راهی فرودگاه شوند. اما واقعیت کمی متفاوت است. اگرچه تحصیل در آلمان رایگان است، اما پروسه رسیدن به آنجا هزینههای خاص خود را دارد. با توجه به نوسانات نرخ ارز در ایران، آگاهی دقیق از هزینه مهاجرت از طریق ویزای آوسبیلدونگ برای مدیریت بودجه و جلوگیری از کسری بودجه در میانه راه، حیاتی است.
ما در مجموعه جرمن گلوبال هاب معتقدیم شفافیت مالی، اولین قدم اعتماد است. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم ماشینحساب را برداریم و تمام مخارج پنهان و آشکار، از هزینه کلاس زبان در ایران تا هزینه اولین ماه اجاره خانه در آلمان را با هم محاسبه کنیم.
دستهبندی هزینهها: نقشه راه مالی شما
برای اینکه گیج نشوید، هزینهها را به سه دسته اصلی تقسیم میکنیم:
-
هزینههای آمادهسازی در ایران (قبل از قرارداد)
-
هزینههای اداری و ویزا (بعد از قرارداد)
-
هزینههای ورود به آلمان (شروع زندگی)
۱. هزینههای مرحله آمادهسازی (سرمایهگذاری روی خود)
این هزینهها مربوط به زمانی است که هنوز در ایران هستید و در حال تقویت رزومه خود میباشید.
یادگیری زبان آلمانی
شما برای آوسبیلدونگ نیاز به مدرک B2 دارید.
-
کلاسهای آموزشی: بسته به اینکه خصوصی، نیمهخصوصی یا ترمیک باشد، هزینهها متفاوت است. اما برای رسیدن از سطح صفر تا B2، باید بودجهای حدود ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان (بسته به موسسه) در نظر بگیرید.
-
هزینه آزمون رسمی: آزمونهای گوته (Goethe)، او اس دی (ÖSD) یا تلک (Telc) هزینهای یورویی دارند (یا معادل ریالی روز). در حال حاضر هزینه هر آزمون کامل حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ یورو است. اگر در بخشی از آزمون مردود شوید، باید هزینه آزمون مجدد (تکمهارتی) را بپردازید.
ترجمه و تایید مدارک
ترجمه رسمی مدارک تحصیلی (دیپلم و ریزنمرات) و شناسنامه با مهر دادگستری و وزارت خارجه الزامی است.
-
دارالترجمه: هزینه ترجمه به ازای هر پلمپ مدرک محاسبه میشود. به طور میانگین برای یک پک کامل مدارک، حدود ۵ تا ۸ میلیون تومان در نظر بگیرید.
-
تایید مدارک سفارت (Legalisierung): پس از ترجمه، مدارک باید توسط سفارت آلمان تایید شوند. اگر شانس بیاورید و ویزای دانشجویی/آوسبیلدونگ داشته باشید، گاهی این تاییدیه رایگان انجام میشود، در غیر این صورت هر مدرک حدود ۴۵ یورو هزینه دارد.
اگر هنوز درباره اینکه چرا این روش بهصرفهترین راه است شک دارید، پیشنهاد میکنیم مقاله قبلی ما با عنوان همه چیز درباره ویزای آوسبیلدونگ آلمان را مطالعه کنید تا با مزایای مالی بلندمدت آن آشنا شوید.
۲. هزینههای اداری و دولتی (بعد از دریافت قرارداد)
وقتی قرارداد شما امضا شد، وارد فاز جدیتری میشوید. در این مرحله یورو نقش پررنگتری بازی میکند.
تاییدیه مدارک تحصیلی (ZAB یا Anabin)
برای برخی رشتهها و ایالتها، باید مدرک دیپلم شما توسط اداره ارزشیابی مدارک تحصیلی آلمان (ZAB) تایید شود تا معادل دیپلم آلمانی شناخته شود.
-
هزینه: حدود ۲۰۰ یورو. این پروسه ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
هزینه ویزامتریک و سفارت
-
وقت سفارت: شرکت ویزامتریک (Visametric) کارگزار سفارت آلمان در ایران است. هزینه خدمات ویزامتریک حدود ۳۰ یورو (به ریال پرداخت میشود) است.
-
هزینه صدور ویزا: سفارت آلمان برای بررسی پرونده و صدور ویزای ملی (Type D)، مبلغ ۷۵ یورو نقد دریافت میکند. این مبلغ غیرقابل برگشت است.
۳. غول مرحله آخر: تمکن مالی (Sperrkonto)
این بخش مهمترین قسمت هزینه مهاجرت از طریق ویزای آوسبیلدونگ است که خیلیها را نگران میکند. بیایید دقیق بررسی کنیم.
دولت آلمان میگوید هر فرد برای زندگی در این کشور به حداقل ۹۳۴ یورو در ماه (نرخ سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵) نیاز دارد.
در آوسبیلدونگ شما حقوق دریافت میکنید. دو حالت پیش میآید:
-
حالت اول (بدون تمکن): حقوق خالص (Netto) شما بعد از کسر مالیات، بالای ۹۳۴ یورو است. (مثلاً در رشته پرستاری). در این صورت شما هیچ نیازی به ارائه تمکن مالی ندارید.
-
حالت دوم (با تمکن): حقوق خالص شما مثلاً ۷۳۴ یورو است. شما ۲۰۰ یورو در ماه کسری دارید.
-
محاسبه: ۲۰۰ یورو × ۱۲ ماه = ۲۴۰۰ یورو.
-
شما باید این ۲۴۰۰ یورو را در یک حساب مسدود شده (Blocked Account) در آلمان قرار دهید تا ویزا بگیرید.
-
برای اطلاع دقیق از اینکه کدام رشتهها حقوق بالاتری دارند تا از شر تمکن مالی خلاص شوید، حتماً به لیست رشتهها در صفحه جامع مهاجرت از طریق ویزای آوسبیلدونگ آلمان مراجعه کنید. انتخاب هوشمندانه رشته میتواند هزاران یورو به نفع شما باشد.
۴. هزینههای سفر و شروع زندگی
ویزای شما توی پاسپورت خورده است. حالا چقدر پول لازم دارید؟
بلیط هواپیما
قیمت بلیط بسته به فصل سفر (High Season یا Low Season) و ایرلاین (ترکیش، پگاسوس، لوفتهانزا یا ایرانایر) بسیار متغیر است.
-
میانگین: بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان برای یک بلیط یکطرفه.
پول توجیبی ماه اول
حقوق شما در پایان ماه اول پرداخت میشود. بنابراین باید هزینه یک ماه زندگی را همراه خود داشته باشید.
-
اجاره خانه (Kaution): معمولاً صاحبخانه مبلغی معادل ۲ تا ۳ ماه اجاره را به عنوان پول پیش (رهن) یا همان Kaution دریافت میکند. اگر اجاره اتاق شما ۴۰۰ یورو باشد، باید حدود ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ یورو برای این بخش کنار بگذارید.
-
خوراک و حملونقل: برای ماه اول حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ یورو پول نقد جهت خرید مواد غذایی و کارت مترو نیاز دارید.
جدول خلاصه هزینهها (تخمین ۲۰۲۵)
| ردیف | عنوان هزینه | مبلغ تقریبی (واحد) | توضیحات |
| ۱ | آموزش زبان تا B2 | ۳۰ میلیون تومان | متغیر بر اساس موسسه |
| ۲ | آزمون رسمی زبان | ۱۵۰ یورو | گوته / ÖSD |
| ۳ | ترجمه مدارک | ۸ میلیون تومان | رسمی با مهر دادگستری |
| ۴ | تاییدیه ZAB | ۲۰۰ یورو | در صورت نیاز |
| ۵ | هزینه سفارت (ویزا) | ۷۵ یورو | نقدی روز مصاحبه |
| ۶ | خدمات ویزامتریک | ۱.۵ میلیون تومان | متغیر |
| ۷ | بلیط هواپیما | ۲۰ میلیون تومان | یک طرفه |
| ۸ | پول پیش خانه (Kaution) | ۱۰۰۰ یورو | قابل بازگشت |
| ۹ | مخارج ماه اول | ۵۰۰ یورو | تا دریافت اولین حقوق |
چگونه هزینهها را مدیریت کنیم؟ (ترفندهای صرفهجویی)
-
یادگیری خودآموز: تا سطح A2 یا B1 را میتوانید با منابع یوتیوب و کتابهای خودآموز پیش بروید تا هزینه کلاس کاهش یابد.
-
انتخاب شهرهای ارزان: زندگی در شهرهای کوچکتر یا شرق آلمان (مثل لایپزیگ یا درسدن) بسیار ارزانتر از مونیخ یا هامبورگ است. سعی کنید کارفرما را در این شهرها پیدا کنید.
-
خوابگاه کارمندی: برخی کارفرماها (بهویژه در هتلها و بیمارستانها) اتاقهای ارزانی در اختیار کارآموزان قرار میدهند که هزینه اجاره و پول پیش را به شدت کاهش میدهد.
سوالات متداول
آیا میتوانم برای هزینهها وام بگیرم؟
در ایران، وامهای بانکی معمولاً سود بالایی دارند. اما در آلمان، پس از شروع کار میتوانید از کمکهزینههای دولتی مثل BAB (کمکهزینه آموزش حرفهای) استفاده کنید اگر حقوق شما کفاف زندگی را ندهد.
آیا هزینه وکیل مهاجرتی ضروری است؟
استفاده از وکیل الزامی نیست، اما با توجه به پیچیدگیهای وقت سفارت و نوشتن انگیزه نامه، وجود یک مشاور باتجربه میتواند از “ریجکت شدن” و هدر رفتن تمام هزینههای بالا جلوگیری کند. هزینه مشاوره در واقع نوعی بیمه کردن سرمایه شماست.
جمعبندی
وقتی تمام اعداد بالا را جمع میزنیم، هزینه مهاجرت از طریق ویزای آوسبیلدونگ در مقایسه با روشهای تحصیلی یا سرمایهگذاری، بسیار ناچیز است. در واقع شما پولی پرداخت نمیکنید، بلکه روی آینده شغلی خود سرمایهگذاری میکنید؛ سرمایهای که در کمتر از چند ماه کار کردن در آلمان به شما بازخواهد گشت.
اگر در محاسبه هزینهها سردرگم شدهاید یا نمیدانید شرایط مالی شما با کدام رشته سازگارتر است، کارشناسان جرمن گلوبال هاب آمادهاند تا با بررسی بودجه شما، بهترین و اقتصادیترین مسیر مهاجرت را به شما پیشنهاد دهند. اجازه ندهید نگرانیهای مالی مانع پیشرفت شما شود؛ راهکار همیشه وجود دارد.
